در مقاله قبلی درباره امپراتوری‌ها در تاریخ جهان صحبت کردیم در این مقاله قصد داریم درباره لباس و خوراک در تمدن‌های مختلف: از گذشته‌های دور تا امروزصحبت کنیم.
انسان‌ها از گذشته‌های دور، برای محافظت از خود در برابر شرایط محیطی، از پوشاک استفاده کرده‌اند. اما لباس‌ها تنها وسیله‌ای برای حفظ گرما یا جلوگیری از آسیب‌های طبیعی نبودند؛ بلکه نشان‌دهنده‌ی جایگاه اجتماعی، فرهنگ، و هویت هر تمدن نیز بودند. در کنار پوشاک، خوراک نیز نقشی اساسی در شکل‌گیری تمدن‌ها ایفا کرده است. آنچه مردم یک جامعه می‌خورند، نشان‌دهنده‌ی شرایط جغرافیایی، باورها و تکنیک‌های آشپزی آن‌هاست. در این مقاله، نگاهی جذاب و زنده به لباس و خوراک تمدن‌های مختلف خواهیم داشت.
1- مصر باستان: لباس‌هایی از جنس نیل و خوراکی‌های الهام‌گرفته از خورشید
لباس در مصر باستان
مردم مصر باستان، به دلیل گرمای زیاد، لباس‌های نخی و سبک می‌پوشیدند. پارچه‌ی کتانی که از گیاه کتان به دست می‌آمد، اصلی‌ترین ماده‌ی اولیه‌ی لباس مصریان بود. مردان اغلب شنتی (یک نوع دامن کوتاه) می‌پوشیدند، و زنان لباس‌هایی بلند و چسبان با بندهای نازک بر تن می‌کردند. اشراف و فرعون‌ها لباس‌های تزیین‌شده با طلا و جواهرات می‌پوشیدند و از آرایش‌های سنگین و کلاه‌گیس‌های پر زرق و برق استفاده می‌کردند.
خوراک در مصر باستان
غذای اصلی مردم مصر از نان و آبجو تشکیل می‌شد. آن‌ها نان را از گندم و جو می‌پختند و برای طعم‌دهی، از عسل و خرما استفاده می‌کردند. ماهی و گوشت در رژیم غذایی طبقات بالا وجود داشت، در حالی که مردم عادی بیشتر از سبزیجات و حبوبات استفاده می‌کردند.
2- یونان باستان: سادگی در پوشش و غذا
لباس در یونان باستان
یونانیان عاشق سادگی و زیبایی بودند. آن‌ها از پارچه‌های پشمی و کتانی برای دوخت لباس‌های خود استفاده می‌کردند. لباس‌های رایج شامل خی تون (یک لباس ساده و بلند که با کمربند بسته می‌شد) و هیماتون (یک پارچه‌ی بلند که مانند شنل روی لباس انداخته می‌شد) بودند.
خوراک در یونان باستان
رژیم غذایی یونانیان شامل غلات، زیتون، انجیر، و ماهی بود. نان و شراب از اجزای جدایی‌ناپذیر سفره‌ی یونانیان بودند. گوشت بیشتر در جشن‌ها مصرف می‌شد و لبنیات، به ویژه پنیر، جایگاه مهمی در غذای روزانه‌ی آن‌ها داشت.
3- روم باستان: تجمل در پوشاک و خوراک
لباس در روم باستان
رومیان به پوشاک خود بسیار اهمیت می‌دادند. مردان از تونیگا (لباسی ساده) و اشراف از توگا (یک پارچه‌ی بلند که به شکل خاصی پیچیده می‌شد) استفاده می‌کردند. زنان لباس‌هایی به نام استولا می‌پوشیدند که بلند و باشکوه بود و با کمربند تزیین می‌شد. پارچه‌های گران‌قیمت مانند ابریشم و پنبه‌ی وارداتی از هند و چین، مختص طبقات بالا بود.
خوراک در روم باستان
رومیان عاشق غذاهای متنوع و پر زرق‌وبرق بودند. آن‌ها از نان، روغن زیتون، ماهی، گوشت شکار و ادویه‌های وارداتی از آسیا استفاده می‌کردند. گارو (نوعی سس ماهی تخمیرشده) یکی از چاشنی‌های محبوب بود. اشراف در ضیافت‌های مجلل، خوراک‌هایی مانند پرندگان نادر و صدف سرو می‌کردند.
4- چین باستان: ابریشم و غذاهای متوازن
لباس در چین باستان
چینی‌ها از پیشگامان تولید پارچه‌ی ابریشم بودند و این پارچه‌ی لطیف، جایگاه مهمی در فرهنگ آن‌ها داشت. اشراف از لباس‌های پرنقش و رنگارنگ استفاده می‌کردند، در حالی که مردم عادی لباس‌هایی ساده‌تر از کتان و کنف می‌پوشیدند. رنگ لباس‌ها نشان‌دهنده‌ی جایگاه اجتماعی افراد بود؛ مثلاً رنگ زرد مخصوص امپراتور بود.
خوراک در چین باستان
برنج، نودل، سبزیجات و چای از عناصر اصلی غذای چینی‌ها بود. آن‌ها غذاهای خود را به شیوه‌ی خاصی متوازن می‌کردند؛ یعنی ترکیب عناصر سرد و گرم را رعایت می‌کردند تا تعادل بدن حفظ شود. سویا، توفو، و غذاهای بخارپز از ویژگی‌های اصلی خوراکی‌های چینی بود.
5-ایران باستان: شکوه در لباس و تنوع در خوراک
لباس در ایران باستان
ایرانیان باستان، مخصوصاً در دوران هخامنشیان، از لباس‌هایی فاخر استفاده می‌کردند. لباس‌های آن‌ها شامل شلوارهای بلند، نیم‌تنه‌های تزیین‌شده و شنل‌های ابریشمی بود. پارچه‌های ایرانی به دلیل کیفیت بالا، به سراسر دنیا صادر می‌شد.
خوراک در ایران باستان
ایرانیان غذاهایی مقوی مانند گوشت، نان، برنج، و میوه‌های خشک مصرف می‌کردند. دربار شاهان ایرانی پر از غذاهای متنوع بود و خوراک‌هایی مانند کباب، خورش‌های مختلف، و آجیل‌های متنوع از محبوب‌ترین خوراکی‌ها محسوب می‌شدند. ایرانیان اولین تمدنی بودند که از روش‌های خاص برای نگهداری مواد غذایی، مانند خشک کردن میوه و تهیه‌ی دوغ، استفاده کردند.
6- قرون وسطی در اروپا: لباس‌های سنگین و خوراکی‌های ساده
لباس در قرون وسطی
لباس‌های مردم قرون وسطی ضخیم و چندلایه بود. اشراف از پارچه‌های ابریشمی و مخمل استفاده می‌کردند، در حالی که دهقانان لباس‌های پشمی و کتانی ساده می‌پوشیدند. زره‌های فلزی برای شوالیه‌ها و لباس‌های بلند و گشاد برای زنان اشرافی متداول بود.
خوراک در قرون وسطی
در این دوران، رژیم غذایی بر پایه‌ی نان، حبوبات، سبزیجات، و مقدار کمی گوشت شکل گرفته بود. مردم معمولاً از سوپ‌های غلیظ، نان جو، و پنیر استفاده می‌کردند، در حالی که اشراف از گوشت شکار، نان سفید، و انواع نوشیدنی‌های تخمیری بهره می‌بردند.
نتیجه‌گیری: لباس و خوراک، آینه‌ی فرهنگ‌ها
پوشاک و خوراک در هر تمدنی، داستانی از تاریخ، باورها، و شیوه‌ی زندگی مردمان آن زمان را روایت می‌کند. از کتانی‌های ساده‌ی مصر باستان تا لباس‌های پر زرق‌وبرق رومیان، و از غذاهای متعادل چینی تا خوراک‌های غنی ایرانی، همه‌ی این عناصر بازتابی از پیشرفت و تفکر جوامع بشری در گذر زمان هستند.
امروز نیز لباس و غذا همچنان نقش مهمی در هویت فرهنگی و اجتماعی ما دارند. چه بسا که برخی از سنت‌های غذایی و پوششی قدیمی، هنوز هم الهام‌بخش دنیای مدرن باشند.
دسته :